Naakt vliegen is nog veiliger

Eén mislukte bomaanslag is voldoende om het publieke debat over veiligheidsmaatregelen weer van iedere nuance te ontdoen. Politici klagen dat respect voor hun ambt verdwijnt, maar durven zelf de waarheid niet te vertellen.

Het NOS Journaal besteedde deze week flink aandacht aan de bodyscan, een geavanceerde machine waarmee de Nigeriaan Umar Farouk Abdulmutallab op Schiphol “waarschijnlijk” gepakt had kunnen worden voordat hij op het vliegtuig naar Detroit stapte met explosieven in zijn ondergoed. Maar, zo meldde het Journaal er steeds bij, “de bodyscan mag nu nog niet worden gebruikt vanwege privacyregels.”

Ook de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers en de Vakbond van Nederlands Cabinepersoneel reageerden onmiddellijk, met een gezamenlijk persbericht nog wel. De kern: “De overheid dient zorg te dragen voor een zeer snelle evaluatie en meteen daarna toepassing van nieuwe technische mogelijkheden. Daarbij dient de balans tussen veiligheid en privacy ten principale altijd in het voordeel van de veiligheid uit te slaan.”

De boodschap is duidelijk: technologie biedt veiligheid, maar uw en mijn veiligheid kunnen niet gegarandeerd worden zolang die privacyregels niet worden ingedamd.

Natuurlijk moeten alle redelijke maatregelen worden getroffen om terroristische aanslagen te voorkomen. Toch hebben de Journaal-redactie en de vliegers er weinig van begrepen. Continue reading “Naakt vliegen is nog veiliger”

NU.nl columns 2009

Stockholmsyndromitis, 19 december 2009
ACTA en de monnik, 5 december 2009
Hel valse veiligheidsdilemma, 21 november 2009
Nieuws is ouderwets, 7 november 2009
Gratis muziek is niet om aan te horen, 24 oktober 2009
Een broodje internetrecht, 11 september 2009
Een beetje vrijheid terug, 29 augustus 2009
Veilig internetten begint bij jezelf, 1 augustus 2009
Betekenen op internet, 25 juli 2009
Het hypocriete gelijk van Albert Verlinde, 18 juli 2009
Een domme wet, 11 juli 2009
Concurreren met gratis, 4 juli 2009
Haagse internetplannetjes, 20 juni 2009
Flapdrollen, kwakzalvers en fascistische boeken, 6 juni 2009
Weer een nieuwe Mediawet, 23 mei 2009
Internetsmaad: twee maanden cel, 9 mei 2009
Knielen voor het altaar van de persvrijheid, 25 april 2009
Fotograferen verboden, 11 april 2009
You know they all know, 28 maart 2009
Lang leve de rechtse omroep, 14 maart 2009
Dichte dozen moeten open, 28 februari 2009
Downloadheffing gedoemd te mislukken, 14 februari 2009
Telecomtoezicht is geen kijksport, 31 januari 2009
De publieke omroep moet open, 3 januari 2009

Columns 2008
Columns 2007

Stockholmsyndromitis

Wat hebben iPhone-gebruikers en telecomtoezichthouder OPTA gemeen? Beide kregen deze week te horen dat zij blind trouw zijn aan hun kapers, respectievelijk producent Apple en de anti-glasvezellobby. In een week van tegenstellingen grijpt het Stockholmsyndroom om zich heen.

Het was een week van opmerkelijke tegenstellingen. Tienduizenden vergaderaars, demonstranten en journalisten vlogen naar Kopenhagen voor een top over klimaatverandering en wereldvrede, en veroorzaakten zodoende een recordaantal kilo’s CO-2 uitstoot en opstootjes met politie. Stressen over het opwarmen van de aarde terwijl Nederland rustig vastliep door de sneeuw. Continue reading “Stockholmsyndromitis”

ACTA en de monnik

Net nu Europa een nieuw grondwettelijk verdrag en een nieuwe voorzitter heeft en heeft vastgesteld dat ook internetgebruikers rechten hebben, blijkt het in het diepste geheim onderhandelingen te voeren over een nieuw verdrag dat die rechten weer teniet zal doen. Achter gesloten deuren en aan de hand van versluierde agenda’s onderhandelen de VS, Europa en een aantal andere rijke landen over ACTA, het “Anti-Counterfeiting Trade Agreement” dat een vuist moet maken tegen de internationale handel in namaakartikelen. Het meest gevoelige onderdeel betreft de strijd tegen online auteursrechtinbreuk.

Naarmate meer informatie over het concept-verdrag naar buiten komt, lijkt het steeds meer weg te hebben van de vleesgeworden lobbydroom van rechtenorganisaties. Vorige week lekte de reactie van de Europese Commissie op recente Amerikaanse voorstellen. De VS blijkt een soort Sinterklaaslijstje van de entertainmentindustrie te hebben ingediend: beweerdelijk inbreukmakende bestanden automatisch wegfilteren, internetgebruikers die illegaal bestanden uitwisselen van het internet gooien, internetaanbieders aansprakelijk houden voor het gedrag van hun klanten, hyperlinken naar inbreukmakend materiaal gelijkstellen met zelf inbreuk maken.

Het zijn eenzijdige en lompe voorstellen, waarvan gehoopt moet worden dat zij verworpen of grondig verbouwd worden. De publieke discussie over het verdrag wordt echter bemoeilijk door het feit dat de verdragsteksten en vergaderstukken angstvallig geheim worden gehouden. We weten simpelweg niet waarover de delegaties met elkaar vergaderen. Continue reading “ACTA en de monnik”

Het valse veiligheidsdilemma

Een recente brief van het kabinet markeert een fundamentele stap in het denken over veiligheid en burgerrechten. Zij moeten niet meer in concrete gevallen tegen elkaar worden afgewogen; vanaf nu gaat veiligheid voor. Het is een even onjuiste als onnodige keuze.

Op 3 november publiceerde het kabinet zijn standpunt over het advies van de Commissie Brouwer-Korf, over veiligheid en privacy, en de evaluatie van de Wet bescherming persoonsgegevens. De kop boven het persbericht verkondigt “Meer aandacht voor privacybescherming burgers”. Dat dekt alleen de lading van de brief als je “inperken” ook ziet als een vorm van “aandacht geven”: in werkelijkheid gaat de overheid meer gegevens opslaan en uitwisselen.

Dat burgers “erop mogen rekenen” dat overheidsinstanties waar nodig informatie delen, klinkt plausibel, haast evident. Niemand wil dat boeven vrijuit gaan omdat ‘de instanties’ even niet communiceerden. Toch is wezenlijk verschil van inzicht mogelijk over wanneer het vanuit veiligheidsoogpunt noodzakelijk is dat overheidsorganisaties persoonsgegevens uitwisselen, alsmede over de verdere details van die uitwisseling. Wiens en welke gegevens worden uitgewisseld? Wie kan er allemaal bij? Hoe worden de gegevens geverifieerd en beveiligd? Worden de gegevens vernietigd als verder gebruik niet meer noodzakelijk is voor de veiligheid? Continue reading “Het valse veiligheidsdilemma”

Nieuws is ouderwets

De terugloop in advertentie-inkomsten en de verschuiving van nieuwsconsumptie naar internet bezorgt de pers slapeloze nachten. Toch moeten niet de krantenbedrijven worden beschermd maar hun maatschappelijke functie, aldus critici. Dat klopt, maar het echte probleem gaat dieper. 

Donderdagavond debatteerde de Tweede Kamer commissie voor cultuur over de toekomst van de pers.* Een commissie onder voorzitterschap van oud-bijna-premier Brinkman adviseerde afgelopen zomer dat dringende maatregelen nodig waren om de dagbladsector – en daarmee de kwaliteitsjournalistiek – te redden. De meeste voorstellen ter bestrijding van de structurele crisis in de perssector zijn tamelijk technisch: fiscale voordeeltjes, versoepeling van de mededingingsregels, meer overheidsaankondigingen in regionale dagbladen, een beetje extra subsidie. Help de krantensector de winter door.

Continue reading “Nieuws is ouderwets”

Gratis muziek is niet om aan te horen

De afgelopen weken heeft de auteursrechtlobby stevige vooruitgang geboekt in zijn doodsstrijd tegen internetpiraterij, met belangrijke successen in Frankrijk, Engeland en Brussel. Een recent tegenvoorstel van eigen bodem is ook niet de oplossing.

Internetters die illegaal bestanden uitwisselen, kunnen binnenkort makkelijker van het internet gegooid worden. In onderhandelingen met de nationale regeringen heeft een delegatie van het Europees Parlement de langlopende eis van een formeel verbod op afsluiting zonder voorafgaande rechterlijke toetsing, deze week tot algemene verbazing laten vallen. Europarlementariër Engström van de Piratenpartij legt nauwkeurig uit hoe dat in zijn werk ging.

Zo’n actie doet toch wel de vraag rijzen wat de functie is van het Europees Parlement. Continue reading “Gratis muziek is niet om aan te horen”

Een broodje internetrecht

Mooie woorden sprak de regering deze week over het recht op vrije toegang tot internet. Maar actie hoeven we niet te verwachten. Een gemiste kans of verstandige realpolitik?

In juni schreef ik op NU.nl over de uitspraak van het Franse constitutionele hof uit juni, dat burgers een recht hebben op toegang tot internet. De uitspraak blijft ook in Nederland nabranden. Kamervragen uit de Groenlinks-fractie waren voor minister Verhagen van buitenlandse zaken afgelopen donderdag aanleiding namens de Nederlandse regering antwoord te geven op de vraag: bestaat er een grondrecht op toegang tot internet? Continue reading “Een broodje internetrecht”

Een beetje vrijheid terug

Op 14 augustus werd na drie jaar winterslaap de doorstart aangekondigd van Bits of Freedom, de waakhond voor digitale burgerrechten. Geen dag te laat, want er is veel werk te doen.

Het met nieuw geld herrezen Bits of Freedom wordt geleid door Ot van Daalen, tot voor kort een knappe advocaat bij het vooraanstaande kantoor De Brauw. Zijn stap bewijst dat er toch iets mooiers is dan het dienen van het grootkapitaal – wat voor veel advocaten als een verrassing zal komen.

In zijn eerste speech vertelde Van Daalen dat BOF als eerste de veiligheid van privacygevoelige databanken aan de kaak te willen stellen. Dat is een terecht speerpunt, al zou ik er voor pleiten om niet alleen de beveiliging van die databanken aan de kaak te stellen, maar ook het überhaupt bestaan van vele daarvan. Continue reading “Een beetje vrijheid terug”

Veilig internetten begint bij jezelf

Het was een bijzonder digitale week voor Justitie: op maandag lanceerde de minister een nieuwe internetveiligheidscampagne, op donderdag erkende de Amsterdamse rechtbank de Twitterdagvaarding en lagen alle rechtbankcomputers plat door een virus.

Minister Hirsch Ballin van Justitie gaf deze week het startsein voor de nieuwe publiekscampagne ‘Veilig Internetten’. Het initiatief wil het publiek bewust maken van de risico’s van internetgebruik, zoals fraude, misbruik van persoonsgegevens en virussen. De campagne houdt de internetgebruiker een spiegel voor – ben jij je bewust van de gegevens die je over jezelf achterlaat op internet? De boodschap draait om vijf regels: update je software en zet je firewall aan, ga bewust om met je persoonsgegevens, check altijd het webadres voor je betaalt, open nooit zomaar bestanden en wees alert op contacten die aanbiedingen doen of om gegevens vragen.

Continue reading “Veilig internetten begint bij jezelf”