Posted on

NFT’s – performatief pronken voor de 21e eeuw

Uit de “Kroniek technologie en recht” die binnenkort verschijnt in het Nederlands Juristenblad.

Blockchaintechnologie was al jaren booming als onderwerp voor afstudeerscripties en juridische congressen, maar begint de hype waar te maken. De groeiende populariteit van bitcoin en andere cryptovaluta heeft de afgelopen kroniekperiode geleid tot rechtspraak en publicaties, over klassieke onderwerpen zoals juridische kwalificatie[1]Tycho de Graaf, ‘De kwalificatie van bitcoins’, NJB 2019/2; M.A.R. Nannings, ‘Kwalificatie van crypto-assets als effect’, Tijdschrift voor Financieel Recht 2019 nr. 12. en (dus) beslaglegging[2]Tycho de Graaf, ‘Verhaalsbeslag op bitcoins’, TCR 2019, p. 88-94. en over meer specifieke aspecten als witwassen[3]A.G. Silonero, ‘Heimelijke transacties met cryptocurrencies: een grijs gebied tussen witwaspraktijken en verstandige praktijken’, Computerrecht 2021/3; A.B. Schoonbeek en J.M. van Poelgeest, ‘Nadere beschouwing over witwasrisico’s bij gebruik van cryptovaluta en de impact van regulering’, Tijdschrift voor compliance 2020 nr. 2. Zie ook: Rb. Rotterdam 23 oktober 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:10073, ECLI:NL:RBROT:2020:10078, ECLI:NL:RBROT:2020:10075 en ECLI:NL:RBROT:2020:10077; Rb. Overijssel 9 juni 2020, ECLI:NL:RBOVE:2020:1960. en grondrechten.[4]Christian Rueckert, ‘Cryptocurrencies and fundamental rights’, Journal of Cybersecurity 2019 (Vol. 5, Issue 1). Grote technologie- en fintechbedrijven hebben inmiddels voor miljarden aan bitcoin op de balans staan,[5]‘Bitcoin Welcomes Tesla, Mastercard, BNY Mellon, Venmo To The Cryptocurrency Party’, Forbes 12 februari 2021. waarmee de technologie inmiddels definitief (?) de mainstream heeft bereikt.

Een blockchain-toepassing die nog wat vroeger op de hype cycle zit is de zogenoemde non-fungible token (NFT). Daarmee wordt één exemplaar van een verder eindeloos reproduceerbaar digitaal bestand voorzien van een een digitaal, op een blockchain geregistreerd en dus traceerbaar, zelfstandig verhandelbaar ‘echtheidscertificaat’. Een NFT maakt het mogelijk om enig eigenaar te zijn van een digitaal bestand. Kunstenaar Beeple verkocht de ‘originele’ versie van een digitaal kunstwerk (een grote maar overigens doodgewone jpeg) voor $ 69 miljoen aan anonieme NFT-pionier Metakovan.[6]‘The $69 Million JPEG’, NPR 12 maart 2021; ‘Here’s what the buyer of Beeple’s NFT digital art actually gets for $69 million’, CNBC 11 maart 2021; ‘$69 million for digital art? The NFT craze, explained’, Los Angeles Times 11 maart 2021. Zie ook: ‘Non-Fungible Tokens 101: A Primer On NFTs For Brands And Business Professionals’, Forbes 28 februari 2021. Twitter-oprichter Jack Dorsey veilde zijn eerste tweet (“just setting up my twttr”) voor het goede doel voor $ 2,9 miljoen.[7]‘Twitter boss Jack Dorsey’s first tweet sold for $2.9 million as an NFT’, Reuters 22 maart 2021 Net als bij fysieke dragers van eenvoudig reproduceerbare kunstwerken (etsen, foto’s, video’s) krijgt de koper het alleenrecht op het exemplaar, maar nog geen (auteurs)rechten op het onderliggende werk. En misschien is het (overigens nogal stroomslurpende) ‘minten’ van een NFT zelf een (beschermbare?) vorm van performance art?[8]William Holmes, ‘What the non-fungible token craze means for IP law’, LegalCheek 12 maart 2021:“Because NFTs can provide an aura of authenticity for digital art, they have become an ideal canvas for digital artists to create a new type of performative digital art. Consider Jack Dorsey’s NFT tweet. It is just a screenshot of his tweet, something that anyone can make and therefore has little value. So, what makes it art? Is it inherent to the tweet itself? Or did Jack Dorsey become an artist (and his tweet art) when he created the NFT of his tweet? Is the act of selling his tweet an artistic performance that can be qualified as art?” NFT’s kunnen digitale bestanden uniek, authentiek, traceerbaar en verhandelbaar maken. Zij kunnen een nieuwe goldrush inluiden voor allerhande virtuele media, markten en diensten, gefaciliteerd door rechtstreekse cont(r)acten tussen makers en fans en automatisch afgedragen volgrechtbetalingen bij doorverkoop.[9]Voor een heldere en optimistische uitleg, zie Jesse Walden, ‘NFTs make the internet ownable. Why crypto is becoming the “port of entry” for all internet media’, Variant Fund; en de a16z Podcast ‘All about NFTs’, 27 maart 2021. Continue reading “NFT’s – performatief pronken voor de 21e eeuw”

Posted on

Een ongenuanceerd afluisterdebat

Inmiddels is het verslag van het algemeen overleg over de aftapstatistieken in de Tweede Kamer van 26 november 2009 gepubliceerd. Ik schreef daar eerder over.

Boeiend is wederom de zalvende woorden die VVD’er Fred Teeven spreekt over de toepassing van aftapbevoegdheden door justitie: per geval hebben politiemensen, de officier van justitie en de rechter-commissaris daar goed naar gekeken, dus met de effectiviteit zit het wel snor. Als ex-officier van justie heeft Teeven natuurlijk bij uitstek relevante ervaring, maar in dit soort debatten denkt en praat hij nog steeds als een officier van jusititie die zich verdedigt tegen lastige, in zijn ogen ongetwijfeld domme kamerleden. In zijn nieuwe hoedanigheid als volksvertegenwoordiger moet Teeven juist zelf lastige vragen stellen aan de overheid, de luis in de pels zijn die met ogenschijnlijke domheid serieuze zaken bloot legt. Continue reading “Een ongenuanceerd afluisterdebat”

Posted on

Gratis toezicht

Per 19 december 2009 is de gewijzigde Mediawet 2008 in werking getreden. De belangrijkste wijzigingen heb ik hier al eens kort beschreven en hier wat uitgebreider. On-demand mediadiensten op internet worden voor het eerst gereguleerd, dus wie een website met veel filmpjes exploiteert krijgt binnenkort misschien post van het Commissariaat voor de Media. Het goede nieuws is dat het toezicht voorlopig gratis is.

Posted on

De Engelse persrechter vertelt

Mr Justice Eady, de Engelse rechter die de laatste jaren alle grote privacyzaken tussen kranten en Bekende Britten voor zijn rekening nam, heeft het niet makkelijk. De Britse boulevardpers heeft het op hem gemunt, beschuldigt hem ervan eenzijdig het Engelse recht te veranderen ten nadele van de vrije pers. Hij zou niet “accountable” zijn, zich boven het Parlement stellen, ga zo maar door.

Op een recent congres vertelde Eady zijn kant van het verhaal. Het is, zoals je van een Engelse rechter zou verwachten, een zeer leesbaar en zorgvuldig onderbouwd verhaal. Vroeger kende de Engelse wet geen apart recht op privacy, maar moesten celebrities het hebben van afgeleide concepten als breach of confidence. Ondertussen was Engeland wel partij bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dus moest een persslachtoffer vaak eerst vrij kansloos procederen in Engeland en dan, moe- en armgestreden, alsnog zijn gelijk halen bij het Europese hof in Straatsburg.

Sinds de huidige Labour-regering het verdrag rechtstreeks incorporeerde in het Engelse recht, moeten de rechters – net als in de rest van Europa – het belang van de pers bij vrijheid van meningsuiting zorgvuldig afwegen tegen het privacybelang van degene die ongewenst voorwerp is van een perspublicatie. Als een perspublicatie wel iemands privacy schendt maar geen bijdrage levert aan de debat van publiek belang, zal de journalist zich niet snel kunnen beroepen op vrijheid van meningsuiting.

Justice Eady kan er wel om lachen: het is voor de Britse kranten gewoon even wennen dat alle grondrechten in beginsel van gelijke rang zijn en dat zelfs publieke figuren recht hebben op bescherming van hun privacy. Voor roddelbladen is dat inderdaad een schokkende ontwikkeling, maar een bedreiging van de vrije pers kan je het niet noemen.

Posted on

Aftapcijfers

Digitale burgerrechtenstichting Bits of Freedom haalde deze week een mooi succes met haar briefing aan Kamerleden over het Nederlandse aftapbeleid. Mede dankzij de aangereikte feiten en argumenten wist de Tweede Kamer in het algemeen overleg over de tapstatistieken minister Hirsch Ballin van Justitie te dwingen tot concessies. Er komt een nieuw, onafhankelijk rapport naar de omvang en effectiviteit van aftappen. Ook het aantal internettaps zal vanaf 2010 worden bijgehouden en gepubliceerd.

In eerdere, schriftelijke antwoorden had Hirsch Ballin de Kamer nog vakkundig het bos in gestuurd met geruststellende vrijblijvendheden. Nu had de minister te maken met kritische vragen uit vrijwel alle hoeken van de Tweede Kamer, met uitzondering van de stoere jongens van de VVD.

Ondertussen blijkt één Amerikaanse mobiele aanbieder in de periode oktober 2008 – oktober 2009 maar liefst 8 miljoen justitiële verzoeken om locatiegegevens van klanten te hebben verwerkt. De verantwoordelijke Sprint-manager lichtte dat zelf toe op een aftapcongres in Washington. Promovendus Christopher Soghoian, die het nieuws naar buiten bracht, werd prompt gedwongen de audio-opnames van het congres van zijn site te verwijderen: inbreuk op het auteursrecht van de sprekers.

Soghoian’s artikel bevat ook verder een mooie analyse van de ontwikkeling van aftappen en gegevensverstrekking in de Verenigde Staten. Net als in Nederland zijn gegevens over internettaps vrijwel niet te krijgen. Duidelijk is wel dat er in de VS aanzienlijk minder getapt wordt dan in Nederland. En wat het opvragen van klantinformatie betreft: de Nederlandse centrale databank CIOT wordt zo’n drie miljoen keer per jaar bevraagd, aldus de presentatie van Justitie-medewerker Bladder op een ander congres, afgelopen mei.

[update 18/1/10: inmiddels is het verslag van het algemeen overleg van 26 november 2009 gepubliceerd.]

Posted on

Een beetje recht op internettoegang

Er lijkt een einde te zijn gekomen aan de lange strijd om “Amendement 138”, met als inzet de mogelijkheid voor EU-landen om internetgebruikers die worden verdacht van illegale filesharing zonder tussenkomst van de rechter van het internet te gooien (zogenoemde “three strikes and you’re out”-wetten). Het Europese Parlement en de lidstaten hebben vanacht na heftige onderhandelingen overeenstemming bereikt over de volgende definitieve tekst:

3a. Measures taken by Member States regarding end-users’ access to or use of services and applications through electronic communications networks shall respect the fundamental rights and freedoms of natural persons, as guaranteed by the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and general principles of Community law.

Any of these measures regarding end-user’s access to or use of services and applications through electronic communications networks liable to restrict those fundamental rights or freedoms may only be imposed if they are appropriate, proportionate and necessary within a democratic society, and their implementation shall be subject to adequate procedural safeguards in conformity with the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and with general principles of Community law, including effective judicial protection and due process. Accordingly, these measures may only be taken with due respect for the principle of presumption of innocence and the right to privacy. and shall guarantee a A prior fair and impartial procedure shall be guaranteed, including the right to be heard of the person or persons concerned, subject to the need for appropriate conditions and procedural arrangements in duly substantiated cases of urgency in conformity with European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms. and tThe right to an effective and timely judicial review shall be guaranteed.

Deze formulering maakt “three strikes”-wetten zonder voorafgaande rechterlijke toets mogelijk (Frankrijk blij, de HADOPI-wet mag blijven), maar compenseert dat met een aantal procedurele waarborgen. Het is – zoveel viel ook wel te verwachten – een typisch onleesbare Brusselse compromisbepaling geworden. De Franse actiegroep La Quadrature du Net is kritisch, vooral omdat de formulering alleen ziet op de EU-landen zelf en dus alle ruimte laat voor afsluiting van internetgebruikers in samenwerking met private handhavingsorganisaties. De voorzitter van de Piratenpartij deelt die zorgen, maar is er in de gegeven omstandigheden wel blij mee.

Posted on

De voordeur en de achterdeur

Gisteren kondigde minister Plasterk aan wie in de concessieperiode 2010-2014 mee mag doen aan de publieke omroep (zie de hele persconferentie hier). LLink slaagt er niet in de stap van aspirant-omroep naar echte omroep te maken en verdwijnt na vijf jaar weer uit het bestel. Nieuwkomers WNL (voortgekomen uit De Telegraaf) en het dolblije Powned (voortgekomen uit Geenstijl.nl) worden toegelaten, aspirant-omroep MAX krijgt een volwaardige erkenning.
Continue reading “De voordeur en de achterdeur”

Posted on

Downloaden verbieden – en dan?

Het kabinet publiceerde gisteren zijn reactie op het rapport-Gerkens over de toekomst van auteursrecht op internet. Het kabinet nam de belangrijkste aanbeveling over: beschermd materiaal downloaden vanuit kennelijk illegale bron, wat nu nog is toegestaan als legale thuiskopie, wordt op termijn strafbaar gesteld. In ruil daarvoor moet de entertainmentindustrie komen met een gevarieerd legaal aanbod via internet. Een sprong in het duister.
Continue reading “Downloaden verbieden – en dan?”